नेपालको इतिहास
नेपाल दक्षिण एशियामा स्थित एक हिमालयी राष्ट्र हो जसले आफ्नो विविधता, सांस्कृतिक धरोहर, र ऐतिहासिक घटनाहरूको संग्रहण गरेको छ। यो देश बिश्वभरि प्रसिद्ध अनि आकर्षक हिमालयहरू, विभिन्न जलवायु बेला, राम्रो वन्यजन्तु तथा आपूर्ति गर्ने बनाइदेखिएको छ। नेपालको इतिहास सन्देहपूर्ण र अद्वितीय छ, जसले विभिन्न सांस्कृतिक, राजनीतिक, र आर्थिक परिवर्तनहरूले यो देशलाई एक साथ ल्याएको छ। यो नेपालको इतिहासले आफ्नो अनुपम समृद्धि, उत्कृष्टता, र परिस्थितिक विकासको चिन्ह पनि बनाएको छ।
प्राचीन काल:
नेपालको इतिहास प्राचीन कालदेखि शुरु गरिएको हो, जब यो क्षेत्र विविध जनजातिहरूको आवास थियो। यो समय नेपाल तिब्बत, भारत, चीन, र मञ्चुरिया जस्ता उच्च स्थानीय राज्यहरूको हिस्सा थियो। यहाँका प्राचीन गुप्त, किरात, लिच्छवी, र मल्ल राजाहरूले अपना शासनकालमा यो क्षेत्र प्रबल बनाएका थिए।
किरात राजवंश:
नेपालको इतिहासको प्रारम्भिक दिनहरूमा, किरात राजवंशले आफ्नो प्रभावले यो क्षेत्रलाई विशेषपन्न बनाएको थियो। किरात राजवंशले विविध जनजातिहरूलाई एकत्र गरेको थियो र यो राजवंशले पर्वतीय राज्यलाई एक समृद्धि गरेको थियो। यो काल पौराणिक रूपमा विशेषपन्न भएको छ र किरात राजा यलमबरले भगवान पशुपतिनाथको मन्दिर बनाएको थियो जो आजका दिनमा पशुपतिनाथ मन्दिरको रूपमा प्रसिद्ध छ।
लिच्छवी राजवंश:
किरात राजवंशको पछि, लिच्छवी राजवंशले नेपालको इतिहासमा अहम भूमिका खेलेको थियो। यो राजवंश भारतीय सांस्कृतिक परंपरामा आधारित थियो र तिनीहरूले पटन नामक शहर निर्माण गरेका थिए, जो अहिले पाटन भनिएको छ। लिच्छवीहरूले प्रधान शहरहरूको रूपमा काठमाडौं, भक्तपुर, र पाटन लाई निर्माण गरेका थिए। लिच्छवी राजा मण्डेवले नेपालमा धार्मिक र राजनीतिक अन्तर्राष्ट्रिय विशेषता पनि बढाए।
मल्ल राजवंश:
लिच्छवी राजवंशको पछि, मल्ल राजवंशले पनि नेपालमा अपनो अपनो राज्यहरू स्थापना गरेका थिए। मल्ल राजा प्रताप मल्लले भक्तपुरमा स्थित न्यातापोल मन्दिर निर्माण गरेका थिए, जो आजका दिनमा प्रसिद्ध रहेको छ। यो काल नेपालमा कला, साहित्य, र विज्ञानमा विकासको क्रियाशील थियो। मल्ल राजवंशले नेपालमा संस्कृतिक अनुष्ठान, शिक्षा, र साहित्यका क्षेत्रमा विकास गरेका थिए।
शाह राजवंश:
मल्ल राजवंशको पछि, शाह राजवंशले नेपालमा राज्य स्थापना गरेको थियो। शाह राजा पृथ्वीनारायण शाहले १७५० ई.मा नेपालको एकीकृत राजा बने। उनले गोरखा राज्यलाई विस्तार गरेका थिए र अन्ततः १७६९ ई.मा काठमाडौं ल्याएका थिए र तिनीहरूले नेपाल साम्राज्य घोषणा गरेका थिए। शाह राजवंशले २३ राजा परंपरामा राज्य संचालन गरेको छ। शाह राजवंशले नेपाललाई एक पूर्ण राजा राज्य बनाएको थियो, जो कि विभिन्न सांस्कृतिक, राजनीतिक र आर्थिक परिवर्तनहरूमा पर्वाही राखेको थियो।
बृत्तेश साम्राज्यकाल:
नेपाल बृत्तेश साम्राज्यले आक्रमण गरेको समयमा, शाह राजवंशले ब्रिटिश सेना बाट अपनो राज्य र आत्मनिर्भरता बचाउन खोजेको थियो। ब्रिटिश साम्राज्यले नेपाललाई पूर्णरूपमा नहोसेको छ, तर यो क्षेत्र बृत्तेश साम्राज्यको प्रभावमा आएको थियो र यसले नेपालमा राजनीतिक, सामाजिक, र आर्थिक परिवर्तनहरू ल्याएको थियो।
सदाशिवभायी साम्राज्य:
बृत्तेश साम्राज्यबाट मुक्त भएपछि, नेपालले आफ्नो स्वतन्त्रता र समृद्धि ल्याएको थियो। यो समय सदाशिवभायी साम्राज्यका राजा प्रताप सिंहले नेपाललाई एक ठूलो राजावंश बनाएका थिए र तिनीहरूले नेपाललाई एक भयङ्कर सेनाले सुरक्षित बनाएका थिए। यो समयमा नेपाल आर्थिक विकासमा रहेको थियो र सांस्कृतिक, कला, र शिक्षामा पनि प्रगति गरेको थियो।
श्री ५ राजा राष्ट्रपति बनेरा:
नेपालले बृत्तेश साम्राज्यको आधिकारिक समाप्ति पछि, नेपालले आफ्नो अनुपम स्वतन्त्रता र राजनीतिक स्थिति बनाएको थियो। यो समय नेपाल आफ्नो नयाँ संविधान बनाएको थियो र राष्ट्रपति रामवरण यादवले नेपाललाई संघर्षरहित, लोकतन्त्रात्मक राज्य बनाएका थिए। यो युग नेपालमा विभिन्न प्रगतिहरूको शुरुआत गरेको थियो, जसमा शिक्षा, स्वास्थ्य, तथा अन्य क्षेत्रमा विकास गरेको थियो।
नेपाल सरकारले आफ्नो गरिब, अशिक्षित, र असमर्थ नागरिकहरूलाई आर्थिक सहायता पनि प्रदान गरेको थियो र यो क्षेत्रमा विकास गरेको थियो। नेपाल र भारत बीच सम्बन्धलाई मित्रतापूर्ण बनाएर नेपाललाई आर्थिक रूपमा पनि मद्दत गरेको थियो।
नेपाल विश्वयुद्ध दुई:
विश्वयुद्ध दुईको समयमा नेपाल बाहिरिएको थियो र उसले विभिन्न युद्ध दृष्टीकोणबाट प्रभावित भएको थियो। नेपालले विश्वयुद्ध दुईको समयमा भारतसँग तातोपानी सम्झौता हेर्नुपरेको थियो, जसमा नेपालले अधिकतम भूमि समेत हाम्रो सट्टा फर्काएको थियो। विश्वयुद्ध दुई पछि, नेपालले बिश्वयुद्ध दुईको समयमा भूभाग सुरक्षित राख्नका लागि भारतसँग सम्झौता हेरेको थियो, जसले नेपाललाई बिश्वयुद्ध दुईको प्रभावबाट बचाएको थियो।
संघर्ष र नेपालको साम्राज्य:
विश्वयुद्ध दुई पछि, नेपालमा राजनीतिक र सामाजिक परिस्थितिहरूमा विविध परिवर्तनहरू हुँदैछन्। यो समय नेपालमा संघर्ष र आन्दोलनहरू भइरहेका थिए जो लोकतन्त्र राज्यमा परिणत हुन गएको थियो। नेपालले संघर्ष र आन्दोलनहरू बाट सिकेको कुरा हो तपाईंले आफ्नो गोलाप र लक्ष्य प्राप्त गर्नुभएको हो। नेपालले बिश्वयुद्ध दुई पछि, नेपालले आफ्नो स्वतन्त्रता, समृद्धि, र न्याय स्थापना गरेको छ।
नेपाल वर्षको दृष्टिमा एक उदार, बिविध, र ऐतिहासिक राष्ट्र हो जसले आफ्नो समृद्धि र विकासका लागि अनगिनत संघर्ष र साकारात्मक कदमहरू उठाएको छ। नेपाली जनजाति, सांस्कृतिक समृद्धि, र आपूर्ति विकास गरेको छ र यो एक सकारात्मक भविष्य ल्याउँदैछ।